بسم الله الرحمن الرحیم

بحث اول راجع به معنای اقرأ بود . بحثی که هم اینک به آن می پردازیم تفاوت کلمه ی " قرأ" و " تلو " می باشد :

به صورت ظاهری کلمه ی قرأ مترادف با کلمه ی تلو به نظر می رسد یعنی آن نیز بر خواندن نوشته از روی کتاب از حفظ  اطلاق می کنند .

شواهد قرآنی در این باب:

"کل طعام کان حلا لبنی اسرائیل على نفسه من قبل ان تنزل التورات قل فأتوا بالتورات فاتلوها ان کنتم صادقین"( آل عمران – 93)

تلاوت یعنی خواندن متن مخصوصا متن آسمانی در این آیه تلاوت مربوط شده به تورات که کتاب آسمانی است . چنانچه ملاحظه می شود در این آیه تلاوت به معنای خواندن کتاب آسمانی تورات است و خداوند با همین ذهنیت تلاوت را برای  قرآن به کار برده است :

" و اذا تتلى علیهم آیاتنا قالوا قد سمعنا لو نشاء لقلنا مثل هذا ان هذا الا اساطیر الاولین"(انفال-31)

چنانچه بیشتر یاد شد تلاوت کتاب آسمانی به عنوان عبادت و نماز بوده است و آیه ی ذیل به گونه ای این معنا را مورد اشاره قرار می دهد :

"اتل ما اوحی الیک من الکتاب و اقم الصلاة "(عنکبوت -45)

از جمله ی شواهد دیگر بر این که تلاوت نیز به معنای خواندن متن آسمانی است همراه آمدن تلاوت با کتاب است نظیر :" و ما کنت تتلو من قبله من کتاب و لاتخطه یمینک اذا لارتاب المبطلون بل هو آیات بینات فی صدور الذین اوتوا العلم ..." ( عنکبوت 48-49)

" هو الذی بعث فی الامیین رسولا منهم یتلوا علیهم آیاته و نزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمة و ان کانوا من قبل لفی ضلال مبین" ( جمعة -2)

" لیسوا سواء من اهل الکتاب امة قائمة یتلون آیات الله آناء اللیل و هم یسجدون " (آل عمران-113)

در گذشته تلاوت کتاب آسمانی به عنوان عبادت و در نماز بوده است . یعنی برای تهذیب بوده است احتمالا به همین اعتبار تلاوت یا قرائت و یا ترتیل قرآن به معنای اقامه ی صلاة آمده است.

"اقم الصلاة لدلوک الشمس الى غسق اللیل و قرآن الفجر ان قرآن الفجر کان مشهودا"(اسراء -78)

"قم اللیل الاقلیلا (2)نصفه او انقص منه قلیلا(3) اوزد علیه و رتل القرآن ترتیلا(4) (مزمل )

به نظر می رسد طبق رسم گذشته که وقتی کسی کتاب آسمانی را برای اهل کتاب قرائت می کرد و آنان در مواضعی خاص به نشانه ی اظهار تصدیق و اطاعت به سجده می رفتند . در خصوص قرآن نیز همین رسم شده است از جمله شواهد آن آیات زیر است :

" و اذا قرئ علیهم القرآن لا یسجدون "(انشقاق- 20)- برای قرآن سجده نمی کردند به عنوان تسلیم

" قل آمنوا به ا ولا تؤمنوا الا الذین اتوا العلم من قبله اذا یتلى علیهم یخرون للاذقان سجدا "